Genel olarak 2. Dünya savaşı:
Savaş 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’yı işgali ile başlamış, 2 Eylül 1945 tarihinde müttefik devletlerin zaferi ile sonuçlanmıştır.
Savaşa ABD, İngiltere, Fransa, SSCB, müttefik devletler olarak; Almanya (Nazi), İtalya ve Japonya mihver devletleri adı altında katılmıştır.
Nükleer silahın kullananıldığı ilk savaş olarak kayıtlara geçmiş. 100 milyon askeri personelin dahil olduğu savaşta 60 milyon (sivil + asker) hayatını kaybetmiştir.
Şimdi gelin bu savaşı daha ayrıntılı ele alalım.
2. Dünya Savaşının nedenleri:
1- 1. Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan barış antlaşmalarının yenilen devletler için çok ağır olması.
2- Yenilen devletlerden bazılarının antlaşmaları kabul etmemesi.
3- Almanya’ nın Versay Antlaşmasına uymaması.
4- Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politika izlemeleri.
5- Ülkeler arası Silahlanma yarışının hızlanması.
6- Milletler Cemiyeti’nin görevini tam olarak yerine getirmemesi.
Genel olarak İkinci Dünya Savaşı’nın nedenleri bunlardır.
Japonya:
Büyük Doğu Asya Refah Alanı: Japonya’nın ikinci dünya Savaşına girmeden önceki politikasıdır. Amaçları Tokyo merkezli Büyük Asya devleti kurmak ve Avrupalıların Asyada’ki hakimiyetine son vermektir.
Meiji Restorasyanu ile birlikte geleneksel yaşamlarından sıyrılan özellikle sanayileşme de büyük atılımlar gerçekleştiren Japonya 1914’te 1. Dünya savaşına girdi. Amaçları Uzak Doğu’daki Alman sömürgelerini ele geçirip Uzak Doğu’nun süper gücü olmaktı. Hedeflerine ulaşan Japonya 1. Dünya Savaşı’ndan ilk çekilen devlet oldu ve Uzak Doğu’nun süper gücü haline geldi.
Batılı devletler, Japonya’nın deniz gücünü kısıtlamak için 1922’de ”Washington Deniz Silahsızlanması” antlaşmasını imzaladı.
Buna rağmen japonya yayılmacı politikasından vazgeçmedi ve Japonya:
1931’de Mançurya’yı işgal etti.
1933 yılında işlevini yitiren Milletler Cemiyetinden ayrıldı.
1934’de ise “Washington Deniz Silahsızlanması”
Antlaşması tek taraflı olarak fes etti.
1937’de Çin’e saldırdı, 1941’de ise 2. Dünya Savaşı’na girdi.
İtalya:
Bizim Akdeniz: İtalya’nın ikinci dünya Savaşında izlediği Politikadır. Amaçları Akdeniz’e hakim olup eski Roma İmparatorluğunu sınırlarına yeniden ulaşmaktır. Bu politika Faşist lider Mussolini ile özdeşleşmiştir.
İtalya 1. Dünya savaşında ilk olarak ittifak devletlerinin yanında yer aldı ancak İtilaf devletlerinin çeşitli vaatleri üzerine itilaf devletleri safına geçmişti.
İtalya Savaştanda galip devlet olarak çıkmıştır. Daha sonra İtilaf devletleri ile anlaşmazlıklar yaşamış ve itilaf devletlerini verdiği sözleri yerine getirmemekle suçlamıştır. Paris Barış konferansını bu sebeple terk etmiştir.
İstediğini alamayan İtalya savaş harcamaları vs. nedenlerden dolayı ekonomisi bozulmuş bu durum çeşitli olumsuz sonuçlar doğurmuştu.
Mussolini ise bu kötü gidişatı fırsat haline getirip fikirlerini yaymayı başarmıştır.
1922′ de Mussoli’ni iktidara geldi ve İtalya’da İkinci dünya savaşının sonuna kadar sürecek faşist dönem basladı.
1924 yılında İtalya’nın Yugoslavya’ya baskısı sonucu Yusgoslavya’dan “Fume” kentini aldı. 1935′ te Habeşistan’ı 1939’da ise Arnavutluğu işgal etti.
Almanya:
Almanya Birinci dünya Savaşı’nda yenilgiye uğramış, Versay antlaşması adı altında ağır yükümlükler altına girmişti. Temmuz 1914’de Alman Markı 4.2 ABD dolarına tekabül ederken Kasım 1923’te 1 ABD doları 4.200.000.000.00.0 Alman markına denk hale geldi.
Buna birde 1929 ekonomik buhranı eklenince Alman ekonomisi iyice bozuldu.
Ekonomik sıkıntıya çare bulmak, Almanya’yı Versay ezikliğinden kurtarmak gibi cazip fikirlerle kendine kolayca taraftar bulan Adolf Hitler 1921’de Alman işçi partisinin başına geçip 1933’de ise iktidara geldi.
Ekonominin kötü gidişatınn sorumlusu olarak “Yahudileri” gören Hitler Yahudileri ülkeden temizlemek istediğini açık açık dile getiriyordu. Buna tekabülen Savaşın sonunda 6 milyon Yahudi Almanlar tarafından soykırıma uğratılmıştır.
Hitler Liderliğinde ki Nazi Almanyası ;
1935’te “Saar” bölgesini
1936’da Fransa sınırındaki “Ren” bölgesini silah kullanmadan kendi topraklarına kattı.
Batılı devletlerin izlediği pasif politika Almanları daha da cesaretlendirmiştir.Almanlar 1938 yılında Avusturya’yı ilhak etti ve Avusturya ile birleştiğini açıkladı
Aynı yıl Çekoslovakya’dan “Südet”i alarak bütün Almanları tek bir çatı altında birleştirmeyi başardı.
Hitler, Çekoslovakya’nın Südet bölgesini alarak hem tüm Almanları tek bir çatı halinde birleştirdi hem de Almanya’yı Versay’ın ezikliğinden kurtardı.
Sıra Almanların yayılmacı politikası Hayat Sahası projesine geldi.
Hayat Sahası: Üstün ırk Almanların sıkışıp kaldıkları topraklardan diğer ırkların elinde bulunduğu topraklara doğru genişleme arzusudur.
Almanların yayılmacı politikalarının temelinde hep bu fikir vardır.
Hitler yönetimindeki Nazi Almanya’sı batılı devletlerin büyük tepkisine rağmen 1939’da Çekoslovakya’nın tamamını işgal etti.
Sıranın Polonya’ya geldiği apaçık ortadaydı. İngiltere ve Fransa Polonya’ya olası bir Alman işgali üzerine garanti verdiler.
Almaya ise Batıda Fransa ve İngiltere ile Doğuda SSCB ile savaşmaktan çekiniyordu. Doğu cephesini garantiye almak için SSCB ile birlikte “Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması” imzaladı (1939). Bu antlaşma dünyada büyük yankı uyandırdı. Artık Almanlar için Polonya işgali için ortada hiçbir engel kalmamıştı.
1 Eylül 1939’da Polonya’ya SSCB ile iki koldan saldıran Almanya 3 haftada Polonya’yı ortadan kaldırdı. Böylece 6 yıl sürecek olan 2. Dünya savaşı resmen başladı.
Almanya 1940’da Danimarka ve Norveç’i yine aynı yıl Belçika, Hollanda ve Geçilemez denilen Fransa’nın “maginot” hattını geçerek Fransa’nın büyük bölümünü işgal etti.
Almanlar yönünü İngilite’ye çeviren Almanlar “kartal hücumu o” adı altında İngiltere’ye hava harekatları düzenlesede
İngiltere’yi teslim alamamış üstüne üstlük ağır kayıplar vermişti. Bu harekattan başarısız sonuçla ayrılan Almanya yönünü balkanlara çevirdi.
İtalya’nın Yunanistan’ı işgal girişimi başarısızlıkla sonuçlanınca Almanlar olaya müdahale etti. Yunanistan ve Yugoslavya’yı işgal ederek balkanlara hakim olayı başardı.
Balkanlara hakim olan Almanya SSCB ile Balkanlar üzerinden antlaşmazlıklar yaşadı.
Bu antlaşmazlıklar üzerine gözünü SSCB topraklarına diken Almanya, 1941’de ”Barbarosa” hareketi adı altında Sovyetlere 3 koldan saldırdı. Moskova yakınlarına kadar hiçbir caydırıcı güçle karşılaşmayan Almanlar Moskova önlerinde SSCB tarafından durduruldu.
Almanlar Yönünü petrol ve yer altı kaynakları ile zengin olan Stalingrad’a çevirdi. Stalingrad’da başlayan ve ağır şartlar altında devam mücadelede Rusların olağanüstü savunması ile Almanlar büyük bir hezimete uğradı Almanlar 1943’de geri çekilmeye başladı.
Stalingrad savaşı 2. Dünya savaşı açısından bir dönüm noktasıdır.
Savaşın seyrini Almanlar açısından aleyhine çevirmiştir. Stalingrad muhaberesinde Almanlar 850 bin askerini, buna karşılık SSCB ise 1 milyondan fazla askerini kaybetti. 650 binden fazla SSCB’li savaştan yaralı olarak çıktı. Askerin yanı sıra 40 bin sivilde yaşamını yitirdi.
Kuzey Afrika Cephesi:
İtalya’nın Akdeniz’deki İngiliz hakimiyetini bitirmek için açılmıştır. Ancak Müttefik kuvvetlerin İtalya Sömürgesi Libya’ya girmesi ile bu cephe müttefik zaferiyle kapanmıştır.
Uzak Doğu ve Pasifik:
ABD Japonya’ya petrol ambargosu uygulayınca iki devlet arasında ipler iyice gerildi.
1941 yılında Japonya demirlenmiş halde bulunan ABD donanmasına yaptığı “Pearly Harbor” hava saldırısıysa 2. Dünya Savaşına resmen girdi.
Japonya 441 uçak, 2 savaş gemisi, 6 uçak gemisi ile katıldığı saldırıda ABD’nin 4 savaş gemisini batırıp, 188 uçağını yok etti. Japonya’nın 55 askeri yaşamını yitirirken ABD’nin ise 2.345 askeri hayatını kaybetti.
Ne var ki 1942 Midway savaşında durum tersine döndü, Amerikalılar japon şifreleme ve haberleşme sisteminin şifresini kırmayı başardı ve Japonları yenilgiye uğrattılar.
Savaşın Amerika lehine sonuçlanmasında ki en önemli etken Amerikan ordusunun Japon şifreleme sistemini çözmeleri ve Japonların bundan haberi olmamasıdır.
Bu savaşla Japonya Denizlerdeki üstünlüğünü yitirmiştir.
1943 Guadacanal ve 1944 Leyte denizs savaşlarını kazanan ABD, Japon filolarını çökertmiş ve Filipinler’i işgal etmişti.
6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya atılan Atom bombası ile 140 bin kişi, 9 Ağustos 1945’te Nagazaki’ye atılan atom bombası ile 70 bin kişi hayatını kaybetti. Birçok insan bu olaydan etkilendi ve bu durumun olumsuz sonuçları uzun yıllar etkisini sürdürmüştür.
Japonya atılan Atom bombaları sonrası teslim olmuştur. Uzak ve Pasifik’teki cephe kapanmıştır.
Tekrar Almanlara dönecek olursak ;
Almanlar bir yandan SSCB topraklarından çekilirken diğer yandan da tarihin en büyük çıkarma hareketı Normandiya çıkarması ile karşı karşıya kaldılar.
1944’te Kanada ABD ve İngiltere’nin yaptığı normandıya çıkarmasında hedef Fransa’yı kurtarmaktı.
Hedeflerine ulaşan müttefik devletler Alman savunmasını delip Alman topraklarına kadar ilerledi.
Ve 6 yıldır süren büyük felaketlere neden olan 2. Dünya savaşı müttefik devletlerin zaferi ile sonuçlandı.
Adolf Hitler, 30 Nisan 1945’te Berlin’deki yer altı sığınağında kendini vurarak intihar etti. Kendisiyle birlikte eşi de hayatını sonlandırdı.
İkinci dünya Savaşı’nda kullanılan tank, top, uçak gemisi, savaş gemisi ve ww2 balistik füzesinin yanı sıra patlayan fare, molotofçu yarasa, güvercin güdümlü füze, canlı bomba köpekler gibi fantastik silahlarda kullanılmıştır.
Savaşın sonuçları :
- Almanya ilk başta 4 işgal bölgesine daha sonra doğu-batı olmak üzere ikiye ayrıldı.
- Dünya’nın yeni süper gücü ABD ve SSCB oldu.
- ABD ile SSCB arasında soğuk savaş dönemi başladı.
- Hindistan, Pakistan, Mısır, Cezayir, Tunus ve Libya bağımsız oldu.
- Çin’de komünizm yayıldı.
- Milletler Cemiyeti, Birleşmiş Milletler’e dönüştü.
- NATO ve Varşova paktları kuruldu.
- SSCB, Cominform, comecon siyasi ve ekonomik işbirliğini, ABD ise Truman Doktrini ve Marshall Planını devreye soktu.
- İngiltere ve Fransa Dünyadaki eski varlığını yitirdi.
- SSCB ve Japonya’da olumlu yönde ekonomik gelişmeler gerçekleşti.
Bir yanıt yazın